Wspieranie rodziny i piecza zastępcza

Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej określa w szczególności

1.  zasady i formy wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej,
2.  zasady i formy sprawowania pieczy zastępczej,
3.   zasady finansowania wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej.

Wspieranie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych to zespół planowych działań mających na celu przywrócenie rodzinie zdolności do wypełniania tych funkcji . W celu udzielenia specjalistycznej, ukierunkowanej na indywidualne potrzeby rodziny pomocy działania instytucji zostały podzielone na 2 rodzaje tj.

1.  dotyczące ogólnie pojętej pracy z rodziną mającą trudności w samodzielnym zaspakajaniu podstawowych potrzeb oraz
2.  związane z opieką i wychowaniem dzieci.

Do zadań własnych gminy w zakresie wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej należy:

1.  opracowanie i realizacja 3-letnich gminnych programów wspierania rodziny,
2.  tworzenie możliwości podnoszenia kwalifikacji przez asystentów rodziny,
3.  tworzenie oraz rozwój systemu opieki nad dzieckiem, w tym placówek wsparcia dziennego, oraz praca z rodziną przeżywającą trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych przez: zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa, organizowanie szkoleń i tworzenie warunków do działania rodzin wspierających, prowadzenie placówek wsparcia dziennego oraz zapewnienie w nich miejsc dla dzieci,
4.  finansowanie: podnoszenia kwalifikacji asystentów rodziny oraz kosztów udzielanej pomocy przez rodziny wspierające,
5.  współfinansowanie pobytu dziecka w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka, placówce opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej lub interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym,
6.  sporządzanie sprawozdań rzeczowo-finansowym z zakresu wspierania rodziny oraz przekazywanie ich właściwemu wojewodzie w wersji elektronicznej z zastosowaniem systemu teleinformatycznego,
7.  prowadzenie monitoringu sytuacji dziecka z rodziny zagrożonej kryzysem lub przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczej zamieszkałego na terenie gminy.

Proces przydzielania asystenta do rodziny został określony w art. 11 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej . W przypadku, gdy ośrodek pomocy społecznej poweźmie informacje o rodzinie przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych, pracownik socjalny przeprowadza w tej rodzinie wywiad środowiskowy, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.  Po przeprowadzeniu wywiadu pracownik socjalny dokonuje analizy sytuacji rodziny. Jeżeli z tej analizy wynika konieczność przydzielenia rodzinie asystenta rodziny, pracownik socjalny występuje do kierownika ośrodka pomocy społecznej z wnioskiem o jego przydzielenie. Po otrzymaniu wniosku, o którym mowa wyżej, kierownik ośrodka pomocy społecznej przydziela rodzinie asystenta rodziny. Przy zlecaniu asystentowi rodziny pracy z daną rodziną, brany jest pod uwagę głownie zakres pomocy, jaki powinien zostać udzielony danej rodzinie.Z ustawy wynika ponadto, że asystent rodziny powinien swą pracę prowadzić za zgodą i przy aktywnym udziale rodziny oraz pobudzać ją do aktywnego współdziałania

Asystent ma za zadanie ułatwić rodzicom wypełnianie ról społecznych aby doprowadzić do osiągnięcia podstawowej stabilizacji życiowej i nie dopuścić do umieszczania dzieci poza rodziną w placówkach lub rodzinach zastępczych. Jeśli dzieci znajdują się pod pieczę zastępczą, rolą asystenta są działania na rzecz ich jak najszybszego powrotu do rodziny.

Do zakresu zadań asystenta rodziny zgodnie z art 15 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej należy, w szczególności;

1. opracowanie i realizacja planu pracy z rodziną we współpracy z członkami rodziny i w konsultacji z pracownikiem socjalnym,
2. opracowanie we współpracy z członkami rodziny i koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej planu pracy z rodzina skoordynowanego z planem pomocy dziecku umieszczonego w pieczy zastępczej,
3. udzielanie pomocy rodzinom w poprawie ich sytuacji życiowej, w tym w zdobywaniu umiejętności prawidłowego prowadzenia gospodarstwa domowego,
4. udzielanie rodzinom pomocy w rozwiązywaniu problemów socjalnych, psychologicznych, wychowawczych z dziećmi,
5.  wspieranie aktywności społecznej rodzin,
6. motywowanie członków rodzin do podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
7.  udzielanie pomocy w poszukiwaniu, podejmowaniu i utrzymywaniu pracy zarobkowej,
8.  udzielanie wsparcia dzieciom , w szczególności poprzez udział w zajęciach psychoedukacyjnych,
9.  podejmowanie działań interwencyjnych i zaradczych w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dzieci i rodzin,
10. prowadzenie indywidualnych konsultacji wychowawczych dla rodziców i dzieci,
11. prowadzenie dokumentacji pracy z rodzina,
12. dokonywanie okresowej oceny sytuacji rodziny , nie rzadziej niż co pół roku,
13. monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy z rodziną,
14. sporządzanie na wniosek sądu opinii o rodzinie i jej członkach,
15. współpraca z jednostkami administracji rządowej i samorządowej, właściwymi organizacjami
16. pozarządowymi oraz innymi podmiotami i osobami specjalizującymi się w działaniach na rzecz dziecka i rodziny,
17. współpraca z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą w sytuacji dotyczącej przemocy w rodzinie,

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy liczba rodzin, z którymi jeden asystent rodziny może w tym samym czasie prowadzić pracę, jest uzależniona od stopnia trudności wykonywanych zadań, jednak nie może przekroczyć 15. W wykonaniu czynności zawodowych przez asystenta powinni pomagać mu pracownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, organizacji pozarządowych oraz inne podmioty zajmujące się pracą z dzieckiem i rodziną. Asystent rodziny powinien też współpracować z zespołem interdyscyplinarnym lub grupą roboczą, o których mowa w ustawie z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (art. 15. ust. 1 pkt 18 i 19 oraz 15 ust. 2).

Praca asystenta rodziny jest wykonywana w ramach stosunku pracy w systemie zadaniowego czasu pracy albo umowy o świadczenie usług. Praca asystenta rodziny nie może być łączona z wykonywaniem obowiązków pracownika socjalnego na terenie gminy, w której praca ta jest prowadzona .                                             

Asystent rodziny prowadzi pracę w miejscu zamieszkania rodziny lub w miejscu przez nią wskazanym.

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Darłowie aktualnie zatrudnia 2 asystentów rodziny, którzy współpracują aktualnie ( maj 2015 r) z 25 rodzinami oraz monitorują 3 rodziny, z którymi zakończono pracę .

Z powodu braku zainteresowania ze strony mieszkańców miasta nie ustanowiono żadnej   rodziny wspierającej.

MOPS w Darłowie prowadzi placówkę wsparcia dziennego – świetlicę środowiskową „Bezpieczna Przystań”. Więcej informacji na ten temat w zakładce „ Miejska Świetlica Środowiskowa „Bezpieczna Przystań.”