Komunikat

Komunikat dla rodzin  ubiegających się o świadczenia rodzinne, świadczenia wychowawcze, świadczenia z funduszu alimentacyjnego) w nowym okresie zasiłkowym

 

Ustawa z 7 lipca 2017 r o zmianie niektórych ustaw związanych z systemami wsparcia rodzin wprowadziła szereg zmian w ustawach  : o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych oraz o pomocy osobom uprawnionym do alimentów , takich jak:

 

1. Konieczność ustalenia alimentów na dziecko od drugiego z rodziców w przypadku ubiegania się o świadczenie wychowawcze przez osobę samotnie wychowującą dziecko

 Ważne: Zgodnie z dodanym art. 8 ust. 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, świadczenie wychowawcze na dane dziecko nie przysługuje, jeżeli osobie samotnie wychowującej dziecko (pojęcie to zdefiniowane jest w art. 2 pkt 13 ww. ustawy) nie zostało ustalone, na rzecz tego dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba że:

1)         drugie z rodziców dziecka nie żyje;

2)         ojciec dziecka jest nieznany;

3)         powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało           oddalone;

4)         sąd zobowiązał jedno z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;

5)         dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.

Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, w przypadku gdy osoba samotnie wychowująca dziecko, której prawo do świadczenia wychowawczego w stosunku do danego dziecka uzależnione jest od ustalenia na rzecz tego dziecka od jego rodzica świadczenia alimentacyjnego na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego i nie dołączy do wniosku tego tytułu wykonawczego, podmiot realizujący świadczenie wychowawcze przyjmuje wniosek i, w zakresie ustalenia prawa do świadczenia wychowawczego w stosunku do tego dziecka, wyznacza termin 3 miesięcy na dostarczenie tytułu wykonawczego. W przypadku dostarczenia tytułu wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5 ww. ustawy, w wyznaczonym terminie, świadczenie wychowawcze przysługuje od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające do świadczenia. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia.

 

W przypadku, gdy osoba samotnie wychowująca dziecko nie dostarczy, w ww. terminie, tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, potwierdzającego ustalenie na rzecz dziecka od jego rodzica świadczenia alimentacyjnego, ponieważ sąd wydał postanowienie w przedmiocie odmowy udzielenia zabezpieczenia w sprawie o alimenty, bieg terminu, o którym mowa w art. 19 ust. 4 ww. ustawy, ulega zawieszeniu do dnia dostarczenia tytułu wykonawczego lub innych dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5 ustawy.

W ww. sytuacji, świadczenie wychowawcze przysługuje:

1) od miesiąca złożenia wniosku, nie wcześniej niż od miesiąca, od którego rodzic został zobowiązany do zapłaty alimentów, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające
do świadczenia – w przypadku dostarczenia tytułu wykonawczego,

2) od miesiąca złożenia wniosku, jeżeli spełnione są pozostałe warunki uprawniające
do świadczenia – w przypadku dostarczenia dokumentów poświadczających okoliczności, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–5.

Analogiczne regulacje dotyczyć będą ustalania prawa do zasiłku rodzinnego i jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka .

 Powyższe regulacje będą miały zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczenia wychowawczego na okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., prawa do zasiłku rodzinnego na okres rozpoczynający się 1 listopada 2017 r. oraz prawa do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka od 1 listopada 2017 r.

 

2. Nowe regulacje dotyczące stosowania przepisów o  utracie i uzyskaniu dochodu

 Ważne: Od 1 sierpnia 2017 r. wchodzą w życie nowe przepisy dotyczące ustalania dochodu rodziny, które będą miały zastosowanie do przyznawania świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., a także uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych, tj. zasiłku rodzinnego i specjalnego zasiłku opiekuńczego na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r. (nowe, opisane regulacje w tym zakresie, nie mają zastosowania do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka).

 Nowe regulacje wyłączają stosowanie przepisów dotyczących utraty i uzyskania dochodu w sytuacji, gdy wnioskodawca lub członek jego rodziny utraci dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej i w okresie 3 miesięcy od daty utraty dochodu ponownie uzyska dochód u tego samego pracodawcy, zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło lub ponownie rozpocznie pozarolniczą działalność gospodarczą.

 Nowe, opisane wyżej regulacje są zawarte w następujących przepisach ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (i analogicznych regulacjach ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów):

Art. 7 ust. 3a:„Przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu nie stosuje się do dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej i dochodu z tytułu wyrejestrowania lub rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli członek rodziny lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego utracili dochód z tych tytułów i w okresie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu uzyskali dochód u tego samego pracodawcy lub zleceniodawcy lub zamawiającego dzieło  lub ponownie rozpoczęli pozarolniczą działalność gospodarczą.” (przepis dotyczy wyłączenia stosowania utraty i uzyskania dochodu w niektórych przypadkach).

Art. 18 ust. 5a:„W przypadku przyznania świadczenia wychowawczego po uwzględnieniu utraty dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, po upływie 3 miesięcy licząc od dnia utraty dochodu, ustalone prawo do świadczenia wychowawczego weryfikuje się z uwzględnieniem art. 7 ust. 3a. Przepisy art. 20 ust. 1 stosuje się.” (przepis dotyczy obowiązku weryfikacji świadczenia wychowawczego po upływie 3 miesięcy od dnia utraty dochodu).

Art. 25 ust. 2 pkt 1a:„Za nienależnie pobrane świadczenie wychowawcze uważa się świadczenie wychowawcze wypłacone w związku z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu -po ustaleniu, że wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 7 ust. 3a:” (przepis dotyczy uzupełnienia katalogu nienależnie pobranych świadczeń o sytuacje związane z zastosowaniem przepisów o utracie i uzyskaniu dochodu).”

 

3.  Nowe zasady ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne

Ważne: Od 1 sierpnia 2017 r. ulega zmianie definicja dochodu w zawarta w art. 3 pkt 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, do której odsyła definicja dochodu zawarta w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów - zgodnie z jej nowym brzmieniem, dochodem jest m.in. dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – dochód z tego tytułu nie będzie już w ustalany w oparciu o oświadczenie członka rodziny, lecz w oparciu o odpowiednie dane z zaświadczenia z urzędu skarbowego dołączanego do wniosku przez osobę ubiegającą się, które to dane będą podstawą do ustalenia dochodu z tego tytułu zgodnie z odpowiednim dochodem wskazanym w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” – pierwsze obwieszczenie zostanie wydane w terminie do 1 sierpnia 2017 r.

Ustalając dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów  o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego, przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw rodziny w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w terminie do dnia 1 sierpnia każdego roku.

 Ważne: Zgodnie z nowym brzmieniem art. 13 ust. 4 pkt 2 ustawy o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (i analogicznych regulacji ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów), do wniosku dołącza się odpowiednio zaświadczenie naczelnika urzędu skarbowego, dotyczące członków rodziny rozliczających się na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, zawierające informacje odpowiednio o:

a)         formie opłacanego podatku,

b)         wysokości przychodu,

c)         stawce podatku,

d)         wysokości opłaconego podatku

-w roku kalendarzowym poprzedzającym okres, na jaki ustalane jest prawo do świadczenia wychowawczego.

 Ww. przepisy dotyczące ustalania dochodu z działalności opodatkowanej w formach ryczałtowych, będą miały zastosowanie po raz pierwszy przy ustalaniu prawa do świadczeń wychowawczych na pierwsze dziecko i świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres rozpoczynający się 1 października 2017 r., oraz uzależnionych od dochodu świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy rozpoczynający się 1 listopada 2017 r.

 Ważne: Ustalenie, czy członek rodziny w roku „bazowym” osiągał dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (karta podatkowa lub ryczałt od przychodów ewidencjonowanych) i tym samym, czy dotyczy go ww. procedura ustalania dochodu, dokonywane będzie w oparciu o deklarację wnioskodawcy zawartą we wniosku o dane świadczenie (w przypadku wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego –w pkt 7.2 przykładowego wzoru wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego zamieszczonego na stronie internetowej MRPiPS).

 

4. Składanie oświadczeń wyłącznie przez wnioskodawcę

 Ważne: Od 1 sierpnia 2017 r., odpowiednie oświadczenia dotyczące dochodów nieopodatkowanych oraz wielkości gospodarstwa rolnego za poszczególnych członków swojej rodziny, składa, czyli wypełnia i podpisuje, osoba wnioskująca o świadczenie wychowawcze na pierwsze dziecko, świadczenia rodzinne oraz świadczenia z funduszu alimentacyjnego, a nie, jak dotychczas, członek rodziny, którego dotyczą dane zawarte w danym oświadczeniu.

Dotyczy to także, składanych od dnia 1 sierpnia 2017 r. jeszcze na obecny okres zasiłkowy/świadczeniowy, w oparciu o dotychczasowy stan prawny obowiązujący do 31 lipca 2017 r., oświadczeń o deklarowanych dochodach osiąganych przez osoby podlegające przepisom o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

 

5. Nowe formularze wniosków

 

Ważne: Od 1 sierpnia 2017 r. wzory wniosków o świadczenie wychowawcze, świadczenia rodzinne i świadczenia z funduszu alimentacyjnego oraz załączników do ww. wniosków, nie będą już określane w formie powszechnie obowiązujących wzorów zawartych w rozporządzeniach wykonawczych do odpowiednio ustaw: o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o świadczeniach rodzinnych i o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

 W nowych, procedowanych obecnie, rozporządzeniach wykonawczych do ww. ustaw, które zaczną obowiązywać od dnia 1 sierpnia 2017 r., zostanie określony – tak jak dotychczas – sposób i tryb postępowania oraz – co jest nowym rozwiązaniem - podstawowy zakres informacji, jakie mają zostać zawarte we wnioskach o ustalenie prawa do ww. świadczeń oraz załączników.

Ważne: Powyższe dotyczy także wzorów wniosków i załączników składanych od dnia 1 sierpnia 2017 r. na obecny okres trwający do 30 września 2017 r. (w przypadku świadczenia wychowawczego oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego) oraz trwający do 31 października 2017 r. (w przypadku świadczeń rodzinnych).

 Nowe wzory wniosków-  do pobrania

 

 6. Okresy zasiłkowe oraz nowe terminy składania wniosków

Okresy zasiłkowe

Prawo do zasiłków ustala się na okresy zasiłkowe. W przypadku świadczeń wychowawczych w ramach rządowego Programu „Rodzina 500 +”, prawo do tej formy wsparcia jest ustalane na okres roku – od 1 października danego roku do 30 września kolejnego roku (jedynie pierwszy, trwający jeszcze okres był dłuższy – rozpoczął się 1 kwietnia 2016 r. i potrwa do 30 września 2017 r.). Taki sam okres obowiązuje w odniesieniu do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Z kolei dla świadczeń rodzinnych okres zasiłkowy zaczyna się 1 listopada i trwa do 31 października następnego roku kalendarzowego.

Terminy składania wniosków

wniosek o świadczenie wychowawcze - Jeśli wnioskodawca złoży kompletny i prawidłowo wypełniony wniosek o świadczenie wychowawcze na kolejny okres w terminie do 31 sierpnia, przyznanie i wypłata świadczenia wychowawczego za październik nastąpi do 31 października. Oznacza to, że zostanie zachowana ciągłość wypłat świadczenia także od pierwszego miesiąca nowego okresu. Złożenie wniosku we wrześniu spowoduje, że ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego i jego wypłata za październik i listopad nastąpi nie później niż do 30 listopada. W przypadku gdy wniosek zostanie złożony w październiku, przyznanie i wypłata świadczenia wychowawczego za październik, listopad i grudzień nastąpi nie później niż do 31 grudnia. Gdy wniosek zostanie złożony w listopadzie, ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata świadczeń przysługujących od miesiąca złożenia wniosku, następuje do dnia 31 stycznia następnego roku.

 Gdy wniosek zostanie złożony w okresie od 1 grudnia do 31 stycznia następnego roku, ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego oraz wypłata świadczeń przysługujących od miesiąca złożenia wniosku, następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Należy więc pamiętać, że wskutek złożenia wniosku później niż w październiku, prawo do świadczenia wychowawczego zostanie ustalone od miesiąca złożenia wniosku, bez wyrównania za wcześniejsze miesiące w ramach obowiązującego okresu zasiłkowego.

Wniosek o świadczenie z funduszu alimentacyjnego-  W razie złożenia wniosku o świadczenie z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy do 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc październik następuje do 31 października. Jeśli wniosek zostanie złożony w okresie od 1 do 30 września, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc październik i listopad następuje do dnia 30 listopada. Gdy wniosek zostanie złożony w okresie od 1 do 31 października, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiące od października do grudnia następuje do dnia 31 grudnia. Gdy wniosek zostanie złożony w okresie od 1 do 30 listopada, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiące od listopada do stycznia następuje do dnia 31 stycznia. Gdy wniosek zostanie złożony w okresie od dnia 1 grudnia do dnia 31 stycznia następnego roku, ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego oraz wypłata świadczeń przysługujących od miesiąca złożenia wniosku, następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Wniosek o świadczenia rodzinne -W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 30 listopada. Gdy wniosek zostanie złożony w okresie od 1 września do 31 października, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad i grudzień następuje do dnia 31 grudnia. Gdy wniosek o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy zostanie złożony w okresie od 1 listopada do 31 grudnia, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących od miesiąca złożenia wniosku, następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.

Aby otrzymać świadczenia wychowawcze, świadczenia rodzinne lub świadczenia z funduszu alimentacyjnego, do wniosku należy dołączyć odpowiednie, zależne od indywidualnej sytuacji rodziny wnioskodawcy, dokumenty, w tym oświadczenia, niezbędne do ustalenia prawa do danej formy wsparcia.